Hoe organiseer je privacy tijdens omkleedmomenten?

Vanaf welke leeftijd?

Vanaf de leeftijd van 8 jaar moet je de mogelijkheid voorzien in gescheiden kleedkamers voor jongens en meisjes. Deze richtlijn kan je echter afhankelijk van de specifieke situatie verschillend invullen.

• Communiceer steeds helder en duidelijk met alle betrokkenen.
• Toon altijd bereidheid om de richtlijnen aan te passen als de situatie dat vereist.
• Houd zoveel mogelijk rekening met de integriteit van de kinderen en de grenzen die ze aangeven.

Welk leeftijdsverschil is oké?

• Kinderen kunnen zich tot 8 jaar omkleden in dezelfde kleedkamer.
• Kinderen van 8 tot 12 jaar kunnen zich ook samen omkleden.
• Vanaf 12 jaar kan men rekening houden met een maximaal leeftijdsverschil van 3 jaar tussen de jongeren.
• Volwassenen kleden zich idealiter in aparte kleedkamers om.

Wat als de infrastructuur het niet toelaat om kleedkamers te scheiden?

Soms is het niet mogelijk om gescheiden kleedkamers te voorzien. Als verschillende groepen op hetzelfde moment gebruik willen maken van de infrastructuur en die volstaat niet, zijn er echter wel een aantal oplossingen.

Enkele tips:

• Plaats verschuifbare wanden.
• Gebruik gordijnen.
• Organiseer andere omkleedmomenten: bijvoorbeeld eerst meisjes, dan jongens. Of laat thuis omkleden (en douchen). 

Tot welke leeftijd is supervisie nodig?

Stel steeds de zelfredzaamheid van kinderen centraal.

• Als kinderen in staat zijn om zich volledig zelfstandig om te kleden, is het niet noodzakelijk supervisie te voorzien.
• De supervisor hoeft zich dan ook niet in dezelfde ruimte te bevinden.
• Supervisie kan tot en met 8 jaar. Nadien moeten kinderen in staat zijn zichzelf te omkleden zonder supervisie.
• De supervisor houdt steeds rekening met de privacy.
• De supervisor klopt steeds op de deur als die wil binnenkomen en blijft niet langer dan noodzakelijk in de kleedkamer.

 Is de supervisor best een persoon van hetzelfde geslacht?

Neen, dit is ook niet altijd haalbaar.

De supervisor hoeft niet aanwezig te zijn in de kleedkamer als de kinderen voldoende zelfredzaam zijn. Dan kan het volstaan dat de supervisor zich gewoon in de buurt van de kleedruimte bevindt, zodat hij of zij aanspreekbaar is en zo nodig kan tussenkomen.

Ook hier is het belangrijk om dit per situatie te bekijken.

Tot welke leeftijd kunnen ouders hun kinderen helpen aankleden?

Net zoals bij supervisie, kunnen ouders hun kinderen helpen tot 8 jaar, daarna moet dit zelfstandig kunnen. Streef zoveel mogelijk naar zelfredzaamheid.

Tips bij transgender of intersekse personen

Ook hier ligt de oplossing in een goede communicatie met de betrokkenen.

De indeling van kleedkamers hangt traditioneel nauw samen met de indeling op basis van het biologische geslacht en wordt soms gezien als een drempel om transpersonen te verwelkomen.

Soms wordt vastgesteld dat er onvoldoende faciliteiten zijn om tegemoet te komen aan de vragen van een transpersoon. Dit mag echter geen reden zijn om een transpersoon te weigeren.

Houd rekening met volgende zaken:

• Het recht op gelijkheid maakt dat transpersonen moeten kunnen gebruikmaken van de faciliteiten op basis van genderidentiteit. Dit principe is rechtlijnig.
• Het is echter mogelijk dat iemand in transitie het helemaal niet aangenaam vindt om een kleedkamer te moeten delen omdat, bijvoorbeeld, op die manier de transachtergrond letterlijk wordt blootgelegd.
• Daarom is het dus belangrijk om de dialoog gaande te houden.
• Het kan voor sommige transpersonen een ontmoedigende factor zijn om zich met meerdere personen in dezelfde kleedkamer te moeten omkleden (en voor anderen dan weer niet).
• De oplossing dat alleen de transpersoon gebruikmaakt van een individuele kleedkamer, bevestigt meestal net dat die persoon anders is dan de anderen en dat is vanuit het oogpunt van inclusie niet ideaal.
• Bovendien zijn er ook heel wat andere (cis) personen die zich in gemeenschappelijke kleedruimtes om allerlei redenen niet op hun gemak voelen.
• Aparte kleedhokjes voor iedereen, of eventueel voor iedereen die dat wenst, kunnen een oplossing bieden, al is dat natuurlijk niet overal voorhanden of betaalbaar.
• Afhankelijk van de context zal er op basis van dialoog tot een creatieve oplossing moeten worden gekomen.

Hoe stel je een reglement op met een team?

Gebruik enkele cases uit het Grenswijs systeem of uit het Vlaggensysteem om zo het gesprek in de organisatie stimuleren en samen tot afspraken te komen.

Bruikbare tekeningen zijn: